Land: | | Postcode: | |
|
| Zoeken: |
Koperen dakgoot bij bestaand pand aanbrengen (tabel 50.52.200)
|
Excl. BTW | Incl. BTW | |||||||
Activiteit | Omschrijving | Bijzonderheid | Eenheid | Uren | Directe kosten | Indirecte kosten | Totaal | Eindtotaal |
Koperen dakgoot bij bestaand pand aanbrengen | Koperen vrijdragende bakgoot | Standaard goot met 500 mm werkende breedte | m | 2,40 | 393,50 | 476,14 | ||
Koperen vrijdragende mastgoot | Standaard goot met 400 mm werkende breedte en RVS beugels 8 x 40 mm | m | 2,07 | 282,74 | 342,12 | |||
Koperen schampgoot bij leiendak | Met 460 mm werkende breedte en voetlood 20 kg/m2 | m | 4,67 | 496,13 | 600,32 |
Kosten De informatie is samengesteld met medewerking van onder meer Lakerveld ingenieurs- en architectuurbureau BV in Noordeloos en Klaas Boeder te Ede. De foto's zijn afkomstig van Lakerveld ingenieurs- en architectuurbureau BV te Noordeloos, Klaas Boeder te Ede en van Casadata met medewerking van het Nederlands Openluchtmuseum te Arnhem.
Uitgangspunt
Alle kosten in deze tabel met de onderliggende kostenberekeningen in de specificaties zijn gebaseerd op de omschrijving en uitgangspunten, die bij deze tabel staan. In de kostenberekeningen is uitgegaan van uitvoeringstijden voor de werkzaamheden en van de bruto prijzen voor de materialen en producten.
In de calculaties is bij de vrijdragende bakgoten en mastgoten uitgegaan van standaard goten met een lengte van 10 meter. Voor de koperen gootbekleding is gerekend met materiaalprijzen per kilogram.
Er is geen rekening gehouden met eventuele extra werkzaamheden, zoals het aanbrengen van hemelwaterafvoeren.
Kosten exclusief
De kosten zijn exclusief extra hemelwaterafvoeren, toeslagen voor moeilijk bereikbare plaatsen, steigerwerk, materieelgebruik, transportkosten, afkomende materialen afvoeren en stortkosten.
Kosten inclusief
De kosten zijn inclusief de aangrenzende dakpannen of dakleien verwijderen en na het aanbrengen van de goot weer terug dekken van de dakbedekking.
Classificaties en richtlijnen
Koperen dakgoot bij bestaand pand aanbrengen
5021 Demonteren en verwijderen bestaande dakgoten en hemelwaterafvoeren (STABU hoofdstuk en paragraaf)
5026 Aanpassen bestaande dakgoten en hemelwaterafvoeren (STABU hoofdstuk en paragraaf)
5031 Dakgoten en hemelwaterafvoeren, dakgoten (STABU hoofdstuk en paragraaf)
5212 Afvoeren regenwater, afvoerinstallatie buiten het gebouw (Gebouwelement NL/SfB tabel 1)
1 Conserveren (Restauratiecode volgens restauratieladder)
2 Repareren (Restauratiecode volgens restauratieladder)
3a Vernieuwen door kopiëren (Restauratiecode volgens restauratieladder)
3b Vernieuwen door imiteren (Restauratiecode volgens restauratieladder)
3c Vernieuwen door verbeteren (Restauratiecode volgens restauratieladder)
URL 4011 Uitvoeringsrichtlijn metalen dakbedekkingen en goten bij monumenten
Techniek en uitvoering
Conserveren (Restauratiecategorie 1 volgens restauratieladder)
Conserveren betreft het reinigend onderhouden en voorkomen van vervuiling van goten en dakbedekking door vuil en vogelmest; het voorkomen van puntslijtage aan voetkanten van goten; het coaten van zink en koper onder rietbedekking; en het dichtvloeien van putcorrosie in lood.
Repareren (Restauratiecategorie 2 volgens restauratieladder)
Repareren betreft onder meer scheuren in lood indoppen; roefkappen vastzetten met klangen; beperkt repareren; in koperen banen sterren indoppen; dakbanen beter vastzetten, alsmede strookjes koper over verteerde soldeernaden zetten.
Vernieuwen (Restauratiecategorie 3 volgens restauratieladder)
Als onderdelen niet meer gerepareerd kunnen worden of als er andere zwaarwegende argumenten bestaan (zoals veiligheid), gaat men over tot vernieuwen. Bij vernieuwen bestaan drie opties, namelijk kopiëren, imiteren en verbeteren.
Bij kopiëren brengt men geen wijzigingen aan de onderconstructie aan. Lood aanbrengen met lapnaden; zinken roeven daken in klassieke constructie met roeflatten en dezelfde breedte van dakbanen aanbrengen. Ruitvormige losanges toepassen; koper in platen met dezelfde afmeting en liggende felsen aanbrengen. Bij goten het aanwezige materiaal handhaven; afvoeren ophangen per stuk in meterstukken; gesoldeerde sprongstukken toepassen.
Bij imiteren blijft het beeld gehandhaafd evenals de onderconstructie. Lood moet men verschervend aanbrengen en afmetingen aanpassen. Bij roevendaken de breedte van de dakbanen aanpassen, klikroeven toepassen bij zink en koperen felsdaken in platen. Bij goten bestaande metaal handhaven en onderconstructie beperkt aanpassen voor verbetering van de afvoer van het regenwater. Sprongen uitvoeren met getrokken bochten.
Bij verbeteren het bestaande beeld zoveel mogelijk handhaven. Geventileerde (vernieuwde) onderconstructies met isolatie en vochtwerende maatregelen aanbrengen.Lood verschervend aanbrengen en afmetingen aanpassen. Bij zinken roevendaken moderne technieken en felsen toepassen, losanges in vorm aanpassen van ruiten naar vierkanten; koperen felsdaken in banen met een staande fels. Bij goten is het vervangen door een ander metaal toegestaan, alsmede het aanpassen van de onderconstructie en het herzien van het afschot; het aanpassen van diameter, constructie en vorm van de afvoeren. Sprongen uitvoeren met getrokken bochten.
Koperen dakgoot aanbrengen
Een koperen dakgoot heeft ten opzichte van een loden en zinken goot een aantal voordelen.
Koper is corrosiebestendiger en heeft een langere levensduur, doordat het een patinalaag vormt.
Koper is ook beduidend lichter dan lood en zet minder uit dan lood en zink.
Bij het aanbrengen van koperen goten moet men de goten niet te lang maken, omdat er bij te lange goten scheuren ontstaan door thermische spanningen.
Als de goten wel een grote lengte hebben, dan moet men als expansie een broekstuk of expansieband aanbrengen.
Het toepassen van broekstukken heeft de voorkeur boven expansieband vanwege de te de veel langere levensduur. Het rubber verteert na 15 á 20 jaar.
Men mag expansieband alleen gebruiken als men er geen hemelwaterafvoer bij kan plaatsen en dus het stroomprofiel van de goot moet handhaven.
Vrijdragende bakgoot aanbrengen
Bakgoten variëren in afmeting.
Voor het aanbrengen of vernieuwen van vrijdragende bakgoten op beugels moet men rekening houden met de volgende regels:
- de onderkanten van de dakpannen en de achteropstanden van de goot moeten minimaal 30 mm boven de neus van de goot uitsteken;
- de achteropstand moet voorzien zijn van een waterkering;
- de beugels maximaal 600 mm h.o.h. aanbrengen met voldoende zware RVS houtdraadbouten in voorgeboorde gaten;
- alleen RVS of koperen beugels toepassen vanwege het potentiaalverschil;
- de beugels bevestigen op zowel het dakbeschot als op de muurplaat.
Voor beloopbare goten gelden een aantal aanvullende eisen:
- zware RVS beugels van 8 x 40 mm toepassen en geen koud verzinkte beugels gebruiken omdat deze spontaan kunnen knappen;
- beugels maximaal 500 mm h.o.h. aanbrengen;
- de bodem ondersteunen met een houten plank om te voorkomen dat bij het belopen de soldeernaden open trekken en de goot gaat doorbuigen;
- ter plaatse van de neus een roestvast stalen hoeklijn aanbrengen voor een goede beloopbaarheid en om doorbuigen te voorkomen.
Koperen vrijdragende mastgoot aanbrengen
Mastgoten variëren in afmeting.
Voor het aanbrengen of vernieuwen van vrijdragende mastgoten op beugels moet men er rekening mee houden, dat de onderkanten van de dakpannen en de achteropstanden van de goot minimaal 30 mm boven de neus van de goot uitsteken, waarbij de achteropstand voorzien is van een waterkering.
De beugels maximaal 600 mm h.o.h. aanbrengen op zowel het dakbeschot als de muurplaat met voldoende zware RVS houtdraadbouten in voorgeboorde gaten.
Bij een koperen mastgoot alleen RVS of koperen beugels toepassen vanwege het potentiaalverschil.
Voor beloopbare goten moet men maximaal 500 mm h.o.h. zware RVS beugels van 8 x 40 mm toepassen en mag men geen koud verzinkte beugels gebruiken omdat deze spontaan kunnen knappen.
Om het doorbuigen te voorkomen en voor een goede beloopbaarheid moet men ter plaatse van de neus een hoeklijn aanbrengen.
Bij de koperen mastgoten moet deze hoeklijn van roestvast staal zijn.
Koperen schampgoot aanbrengen
Een schampgoot bestaat uit een zwaar houten deel, dat men haaks op het dakbeschot aanbrengt met roestvast stalen hoekijzers.
Voor een beloopbare goot moet men de beugels verdiept aanbrengen met minimaal twee houtdraadbouten ter plaatse van de sporen. Het verdiept aanbrengen voorkomt beschadiging van de gootbekleding.
De gootbekleding van de schampgoot uitvoeren in lood of koper.
Het toepassen van koper heeft de voorkeur om scheurvorming door thermische spanning te voorkomen, vooral op de zuidzijde.
Dikwijls werkt men de zichtzijde van de schampgoot af met een lat van onbehandeld redwood, dat is voorzien van een waterhol. Deze lat dekt het voetlood af.
Aantastingen bij koper
Koper kent evenals andere metalen een potentiaalverschil.
Dit betekent dat er bij contact tussen verschillende metalen in combinatie met vocht het ene, minder edele metaal zichzelf opoffert aan een ander, edeler metaal. Dit noemt men ook wel spanningscorrosie. Spanningscorrosie leidt in de praktijk tot veel en grote problemen.
Daarom is het belangrijk om spanningscorrosie te voorkomen.
Men voorkomt spanningscorrosie door zoveel mogelijk hetzelfde metaal naast elkaar toe te passen.
Bij het toepassen van verschillende metalen moet men de metalen kiezen, die het dichtst bij elkaar in de spanningsreeks liggen, bijvoorbeeld koper en lood.
Het is raadzaam om het regenwater van een minder edel metaal te laten afvloeien op een edeler metaal, bijvoorbeeld van een zinken roevendak in een koperen goot.
Ook kan men tussen de verschillende metalen een scheidingslaag of isoleerlaag aanbrengen door middel van schilderwerk.
Bij het blank schuren mag men nooit een staalborstel gebruiken vanwege roestvorming door het achter blijven van staalvezeltjes.
Ook geen S-39 of een vloeimiddel met zoutzuur toepassen.
Koper solderen
Koper solderen kan op verschillende manieren gebeuren:
1e methode met hardsolderen of lassen.
Door de hoge smelttemperatuur, moet veel warmte aan het koper worden toegevoegd. Daardoor kunnen alleen mastgoten met hardsoldeer gesoldeerd worden. Bij het lassen van bakgoten gaan de vlakke randen bobbelen en trekken, zodat ze niet goed gesoldeerd kunnen worden.
Koper op koper hardsolderen kan zonder gebruik te maken van een vloeimiddel. De 10 mm overlappende naad blank schuren met r.v.s.-borstel of Scotch Brite en daarna solderen met L-Ag 2P met 2% zilver, smelt-traject 710°C; of met L-Cu P6 met 6% fosfor, smelttraject 730°C.
De gootdelen zeer goed aanleggen om een goed capillair te verkrijgen.
De goten moeten in verband met het brandgevaar op de steiger worden pasgemaakt en gesoldeerd.
2e methode met zachtsolderen met loodvrij soldeer.
De 30 mm overlappende naad blank schuren met r.v.s. borstel of Scotch Brite. In verband met roest nooit een gewone staalborstel gebruiken! Daarna het vloeimiddel aanbrengen of voorvertinnen met soldeerpasta.
Dit is een vloeimiddel met toevoeging van tin. Dit dient om het oxideren tijdens het solderen tegen te gaan en om het soldeer beter te laten vloeien. Het gebruik van S-39 is niet meer toegestaan.
Voor het goed vloeien, zodat er een sterke soldeernaad ontstaat, is voldoende toevoer van warmte essentieel. Om dit te bereiken is een bout van minimaal 500 gram noodzakelijk. Er mag gesoldeerd worden met zonder popnagels. Beter is voor goed capillair solderen enige popnagels aan te brengen.
Een popnagel per 80 mm is voldoende. De popnagels zijn dus niet bedoeld om de trekspanningen op te vangen. Indien popnagels worden gebruikt, erop letten dat gasdichte koperen popnagels worden gebruikt met roestvast stalen of messing pennetjes, géén ijzeren pennetjes.
Met een magneetje is dit gemakkelijk te controleren.
De vrije roest van deze pennetjes tast het koper aan! Lood-tin soldeer mag niet worden gebruikt omdat het lood in de legering onder invloed van zwavelhoudende stoffen in het water van de goot omgezet wordt in loodsulfiet, dat vervolgens uitspoelt. In extreme gevallen is de soldeernaad binnen 8 jaar verteerd. Geadviseerd wordt: koperhoudend tinsoldeer, 97% tin en een toevoeging van 3% koper (SnCu3), of 97,5% tin en 2,5% zilver (SnAg2,5).
Meer informatie
Zie voor meer informatie over metalen dakgoten bij monumenten bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Zie voor meer informatie bij de stichting ERM voor de Uitvoeringsrichtlijn 4011 Uitvoeringsrichtlijn metalen dakbedekkingen en goten bij monumenten, bij de website Restauratiebestek.nl en bij Monumententoezicht.nl.
Aandachtspunten
Nooit een staalborstel gebruiken bij het blank schuren vanwege roestvorming door achterblijvende staalvezeltjes.
Ook geen S-39 of een vloeimiddel met zoutzuur toepassen.
Bij koper moet men koper of RVS 316 bevestigingsmiddelen toepassen.
De aansluiting van de bakgoot op een zakgoot of mastgoot altijd los houden, zodat beide goten onafhankelijk van elkaar kunnen krimpen en uitzetten.
Daarbij moet men een verval aanhouden van minimaal 30 mm groter dan de voorzijde van de bakgoot of mastgoot.
De goot per meter inmeten vanwege het verloop van maten, uitgebogen kroonlijst of bakgoot.
Een bakgoot, die onder een rietbedekking ligt, mag niet in aanraking komen met het riet.
Ook altijd de koperen goot met een coating behandelen tegen aantasting door het kiezelzuur uit de rietbedekking.
Bij koperen goten alleen RVS of koperen beugels toepassen vanwege het potentiaalverschil tussen de metalen.
Planningaspecten
Bij solderen altijd vooraf het vuil, stof en nesten bij de dakvoet verwijderen en de onderconstructie bevochtigen vanwege het brandgevaar.
Ook altijd zo’n drie uur na het solderen met open vuur het werk controleren op smeulbranden.
Onderhoudsbehoefte
* Afhankelijk van de omringende begroeiing een- of tweemaal per jaar de bakgoten schoonmaken.
* Minimaal eenmaal per 2 jaar de koperbekleding controleren op lekkages en aantasting van de soldeernaden
en puntslijtage bij de afdruippunten van pannen en leien.
* Eenmaal per 3 jaar bij panbedekking de voetpannen plaatselijk vervangen.
* Eenmaal per 5 jaar bij leibedekking kapotte of weggevallen voetleien plaatselijk vernieuwen.
Samenstelling gegevens
Disclaimer
Iedereen mag deze informatie raadplegen, afdrukken en gebruiken.
Casadata cv en de informatieverstrekkers stellen de informatie naar beste weten en kunnen zo zorgvuldig mogelijk samen. Casadata cv adviseert iedereen nadrukkelijk om niet uitsluitend deze informatie te gebruiken, maar deze altijd in samenhang met andere informatie te controleren. Casadata cv en de informatieverstrekkers aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor eventuele schade, die het gevolg is van handelingen of beslissingen, die voortkomen of gebaseerd zijn op door Casadata cv verstrekte informatie.